Basisinkomen: gevolgen voor het (arbeids-)recht Politieke discussie Er gaan steeds meer (politieke) stemmen op over het basisinkomen. Zelfs premier Rutten heeft zich er over uitgesproken. Hij zei op een door tijdschrift Libelle georganiseerde nieuwscafé in november dit jaar dat hij weinig ziet in een basisinkomen http://bit.ly/1zDKvOa vicepremier Lodewijk Asscher (PvdA) heeft zich recentelijk voorzichtig uitgelaten over het onderwerp, zonder de term basisinkomen overigens te noemen. Volgens Asscher kan de opkomst van robots, etc. ertoe leiden dat er straks voor veel mensen geen werk meer is. De overheid moet dan volgens hem zorgen voor “nieuwe instrumenten” om hun een inkomen te verschaffen. D66 is uitgesproken voorstander van het basisinkomen. Deze partij pleit voor een nieuw onderzoek naar de haalbaarheid van het basisinkomen http://bit.ly/1y97eTR. Volgens de partij blijft bij een basisinkomen blijft iedereen voorzien van een inkomen. ‘Het is een herverdeling van het inkomen’, zegt D66-lid en initiatiefnemer van de motie Sjir Hoeijmakers. ‘Het geeft burgers de vrijheid om hun eigen leven in te vullen.’ Er zijn al politieke partijen die het basisinkomen als grondrecht hebben gedefinieerd: de Basis Inkomen Partij. Er is dus een politieke discussie gaande. Niet alleen op nationaal, maar ook op regionaal niveau. In Tilburg heeft zich al een aantal burgers gemeld om een proef te starten in de wijk http://bit.ly/1uRJ2zn Wij willen ons niet mengen in deze politieke discussie. Wel zien we een maatschappelijke ontwikkeling die van invloed kan zijn op bijvoorbeeld het arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht. Eerder schreven wij over een toekomst zonder banen. De grote reorganisaties van dit moment geven aan dat we in een tijd van grote verandering zitten. Gegarandeerde banen bij banken, energiebedrijven maar ook bij de overheid behoren meer en meer tot het verleden. Zeker is dat daar voor ander werk in de plaats komt. Maar wat voor werk en voor wie? In zijn boek ‘Gratis geld voor iedereen’ schetst Rutger Bregman een nieuwe toekomst: van een basisinkomen voor iedereen tot een werkweek van vijftien uur, van een wereld zonder grenzen tot een wereld zonder armoede. Wat is het basisinkomen? Het basisinkomen is een vast (maand)inkomen dat door de overheid aan iedere burger wordt verstrekt, zonder inkomenstoets of werkverplichting. Het basisinkomen is hoog genoeg om een bestaan als volwaardig lid van de samenleving te kunnen verzekeren. (bron: http://basisinkomen.nu) Proeven In Canada is in de jaren 70 een project met de naam Mincome uitgevoerd. Plaats van handeling was het dorpje Dauphin. Uit een analyse door professor Evelyn Forget blijkt dat veel moeders meer tijd gingen besteden aan hun gezin. Het gevolg was dat meer tieners hun diploma haalden. Er waren minder ziekenhuisbezoeken, minder arbeidsongevallen, minder verkeersongevallen en minder gewonden als gevolg van huiselijk geweld, etc. Ook bleek dat deelnemers het gratis geld...

Social media, privédomain of niet? Op deze vraag heeft de rechter inmiddels een antwoord gegeven. Wat was het geval: een medewerker van Blokker had zijn leidinggevende tot tweemaal toe op Facebook uitgescholden. De reden? Hij kreeg geen voorschot op zijn salaris. De medewerker noemde zijn baas op Facebook onder meer een ‘hoerestumperd’. Een, op Facebook, bevriende collega van de medewerker gaf de betreffende berichten door aan de werkgever. Blokker gaf de man daarop een officiële waarschuwing. Die waarschuwing had weinig effect. Na die waarschuwing poste de man namelijk een nieuw bericht op zijn pagina met deze tekst: “blokker wat een hoerebedrijf spijt dak er ben gaan werken en die mensen ook d er werken vooral me teamleider wat een gore achter de ellebogen nijmegseple nep wout je ken aan die kkstreken van hem wel merken dat hij uit nijmegen ko en wout uis geweest de hoerestumperd ooit komt mijn dag en geloof me dan st ze te janken kkhomo,s” Deze laatste post was voor Blokker aanleiding om de man te ontslaan. In de ontslagbrief schrijft Blokker onder meer: “Deze recent geconstateerde feiten vormen voor Blokker de spreekwoordelijke druppel”. De werknemer verweerde zich tegen het aangezegde ontslag omdat Facebook volgens hem tot het privédomein behoort. De rechter was het daar niet mee eens. Het bericht was een ‘publiekelijke uiting’ was, omdat vrienden het verder kunnen verspreiden. Dat was gebleken. Voor zover mij bekend is dit de eerste keer dat een Nederlandse rechter belediging via social media als grond voor ontslag accepteert. Deze uitspraak is voor werknemers reden temeer om niet zomaar alles op social media te gooien. Denk na over wat je doet en hoe en zeker over de mogelijke consequenties! Bel me gerust voor meer...

Mijn stelling voor deze blog is de volgende: een mediator moet eerst en vooral de situatie creëren, waarin alle deelnemers aan een mediation zich veilig voelen. Eén van de belangrijkste oorzaken van conflicten is een onveilige omgeving. Het conflict tussen Israël en Palestina is daarvan een voorbeeld. Maar ook onveilige omstandigheden binnen een organisatie of binnen een gezin veroorzaken conflicten. In een lezing over leiderschap spreekt Simon Sinek over echte leiders. Echte leiders hebben volgens hem een eigenschap gemeen: ze zorgen onvoorwaardelijk voor de mensen om hen heen. Ze creëren een veilige omgeving. In dat verband geeft Sinek een tweetal voorbeelden die ik hier wil aanhalen. Ten eerste een incident op een vliegveld. Bij het inchecken wil een persoon aansluiten bij een groep waarbij hij niet is ingedeeld. Een baliemedewerkster begint tegen hem uit te vallen alsof hij een crimineel is. Sinek vraagt de medewerkster waarom zij zich zo gedraagt. De vrouw reageert door te zeggen dat ze zich aan de regels moet houden, omdat ze anders haar baan kan verliezen. Conclusie: ze voelt zich niet veilig tegenover haar bazen. Een ander voorbeeld: door de crisis verliest een productiebedrijf 30% van zijn omzet. De raad van bestuur wil tien miljoen bezuinigen, mede door gedwongen ontslagen. De CEO weigert hieraan mee te werken. Hij praat niet in termen van ‘headcount’ maar van ‘hartcount’. Uiteindelijk komt het tot een regeling waarbij iedereen, van hoog tot laag, vier weken onbetaald verlof moet nemen. Het bedrijf bespaart 20 miljoen, het dubbele van de doelstelling. Zonder gedwongen ontslagen. Maar bovendien: er ontstaat een ruilmechanisme. Diegene die het zich kan veroorloven nemen vijf weken, zodat diegenen die dat niet kunnen maar drie weken hoeven te nemen. En wat schetst de verbazing: het moraal van de medewerkers stijgt. Ik stel dat een mediator vooral leider moet zijn en tijdens een mediation leiderschap moet tonen. Niet door, bij wijze van spreken, met de vuist op tafel te slaan, maar door veilige omstandigheden te creëren. Mensen voelen van nature aan of een mediator dat kan. Het maakt het verschil tussen een goede of minder goede mediator, tussen een geslaagde en mislukte mediation. Mediator, ontwikkel persoonlijk...

Strijd om de schuld In het tijdschrift voor conflicthantering van november 2010 staat een intrigerend stukje over de strijd om de schuld. Als je, zoals ik, veel met conflicten bezig bent, komt deze strijd verbazingwekkend vaak voor. Eén stelling in het artikel onderschrijf ik in het bijzonder: ‘zolang je bezig bent de ander de schuld te geven, gebeurt er niets.’ Ik heb zaken gezien waarbij mensen jarenlang van advocaat naar advocaat trekken om te proberen hun gelijk te halen. Dat blijkt altijd een illusie. Sterker nog, steeds als het dreigt naar een oplossing of een einde te gaan, verzinnen die mensen wel weer iets. Ze zwelgen in hun ellende. Het is de angst voor een oplossing. Zolang het conflict bestaat hebben ze de mogelijkheid om zich als slachtoffer af te schilderen. Wat als er een oplossing komt? Dan moet je je eigen leven weer oppakken, verantwoordelijkheid nemen. Dat is voor veel mensen beangstigend. Op dit moment ben ik in een zaak betrokken, waarbij exact dit proces zich voltrekt. De hakken gaan in het zand, de strijd wordt op de inhoud gevoerd. De feiten worden vanuit ieders perspectief subjectief benaderd. Direct met elkaar praten wordt onmogelijk (gemaakt). Het gevolg is dat er, bewust of onbewust, een enorme brei aan communicatie ontstaat, die vooral bestaat uit verwijten over en weer, frustratie, miskenning, etc. Zonder inmenging is een oplossing niet meer mogelijk. Mediation kan in dit soort situaties een oplossing bieden. Voorwaarde moet wel zijn dat eenieder die betrokken is, bereid is zijn rol en verantwoordelijkheid in het conflict te pakken. Hoe hoog de berg ook lijkt, als je je verantwoordelijkheid pakt, is de berg altijd minder hoog dat je eerst dacht. Bedenk goed dat je voor een heel groot gedeelte zelf de uitkomst van een bepaalt! Een mediator kan je inzicht geven in het proces van de strijd om de schuld. Als je bereid bent om open te staan voor dat inzicht, liggen de oplossingen voor je voeten. Hoe erg de situatie ook is. Door je kleiner voor te doen dan je bent, bewijs je de wereld geen dienst…: Onze diepste angst is niet dat we ontoereikend zijn Onze diepste angst is dat we onmetelijke kracht bezitten. Het is ons licht, niet onze duisternis die ons angst aanjaagt. We vragen ons af, wie ben ik om briljant, fantastisch, talentvol, geweldig te zijn? Je bent een kind van God. Met je kleiner voordoen dan je bent, bewijs je de wereld geen dienst… We zijn geboren om de glorie van God in ons zichtbaar te maken. Die is niet in enkelen van ons, maar in iedereen. En als we ons licht laten schijnen, geven we onbewust anderen toestemming hetzelfde te doen. Als we...

Van schaarste naar overvloed Volgens mij staan we op een keerpunt in de ontwikkeling van de westerse maatschappij. Die is vooral gebaseerd op de (economische en geestelijke) macht van een elite. Nog niet zo lang geleden was hier in het zuiden de afspraak tussen de pastoor en de fabrieksdirecteur: ‘jij houdt ze arm, ik houd ze dom.’ Confucius liep 5000 jaar geleden al aan tegen die machtsverhoudingen. De koningen, die hij adviseerde om de bevolking op te leiden, reageerde afwijzend. ‘Als ze slim worden gaan ze moeilijke vragen stellen, die wij niet kunnen beantwoorden. Laat ze liever dom blijven.’ De Bijbelse appel in het paradijs staat toch voor kennis? Klaarblijkelijk mochten wij daar niet van eten. De kerk is inmiddels van haar voetstuk gevallen, net zoals veel andere traditionele instituten. De concepten gebaseerd op macht door een elite zijn niet langer houdbaar. Ook de economische macht van bedrijven is tanend, al hebben velen dat nog niet door. Een goed voorbeeld is de energiesector. Steeds meer mensen hebben zonnepanelen of – collectoren. De meter draait terug. De massa gaat zich langzaamaan bewust worden van het feit dat zij werkelijk de economische macht heeft. Als we morgen met zijn allen stoppen om Mercedes te kopen, heeft Daimler overmorgen een probleem. Ik wil daar niet toe oproepen, maar met internet en social media is dat wel mogelijk geworden. In de aflevering van Tegenlicht van 14 september 2014 over een wereld zonder werk voor mensen is onder meer te zien dat creativiteit door internet enorm gestimuleerd wordt. Vaak ontbreekt winstoogmerk. Design spullen waarvan het ontwerp gratis van internet is te downloaden en die tegen nul marge met een 3D printer bij wijze van spreken thuis zijn te maken. Het gebeurt nu al. We gaan naar een zero margin economy. We gaan van de hel (loonslaaf) naar de hemel (zelfstandige en onafhankelijke denkende mensen). We krijgen weer ruimte om er voor elkaar te zijn en voor elkaar te zorgen. Zonder veel kosten, sterker nog, we zullen – veel – gezonder worden en ons dus ook veel gezonder gedragen. Die 30 miljard die het zou kosten, zijn dus zo terugverdiend. We moeten ons gaan voorbereiden op een economisch model dat uitgaat van overvloed in plaats van schaarste. Als energie gratis wordt, hebben we geen zoet water probleem meer. Dan hebben we ook geen voedselprobleem meer. Er is genoeg voor iedereen. Dat geldt zeker voor geld. Waar kwamen destijds opeens, buiten alle begrotingen om, de tientallen miljarden vandaan om ING te redden? Afgezien van het feit dat ook het financiële stelsel zijn langste tijd gehad heeft, is er geld genoeg, voor iedereen. Bovendien groeien we, ook mede dankzij internet, meer en meer naar een deel-economie. Jongeren...